BTYB - Dưới ngọn cờ của Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh và sự chăm lo, dìu dắt của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, phong trào học sinh, sinh viên và tổ chức Hội Sinh viên Việt Nam đã trải qua 75 năm xây dựng, trưởng thành và phát triển. Các thế hệ học sinh, sinh viên Việt Nam luôn kế thừa và phát huy những truyền thống vẻ vang của các lớp cha anh đi trước, nỗ lực đóng góp sức lực, trí tuệ vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Học sinh, Sinh viên xuống đường biểu tình ngày 09/1/1950.

Hơn nửa thế kỷ qua, dưới ngọn cờ của Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh và Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, phong trào học sinh, sinh viên và tổ chức Hội sinh viên Việt Nam đã có những cống hiến xuất sắc và trưởng thành vượt bậc qua các thời kỳ lịch sử cách mạng, là niềm tự hào của thế hệ học sinh, sinh viên ngày nay. Lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong thư gửi học sinh nhân ngày khai trường sau Cách mạng Tháng Tám 1945: "... Non sông Việt Nam có trở nên vẻ vang hay không, dân tộc Việt Nam có được vẻ vang sánh vai các cường quốc năm châu hay không chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em..." và các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về giáo dục và đào tạo đã cổ vũ học sinh, sinh viên nước ta thi đua học tập tốt, rèn luyện tốt và tình nguyện chung sức cùng cộng đồng.

Từ những năm 20 của thế kỷ trước, khi người thanh niên yêu nước Nguyễn Ái Quốc đến với chủ nghĩa Mác-Lênin, lớp trẻ học đường trong nước đã dấy lên phong trào “tìm đường hướng mới” bàn việc vận động thanh niên tranh đấu và tìm đọc những tác phẩm của Nguyễn Ái Quốc. Học sinh, sinh viên đi đầu trong các cuộc đấu tranh đòi hỏi trả tự do cho cụ Phan Bội Châu bị mật thám bắt cóc ở Thượng Hải đưa về giam ở Hỏa Lò (Hà Nội); xuống đường đưa tang cụ Phan Châu Trinh; đòi trả tự do cho trí thức trẻ yêu nước Nguyễn An Ninh… tinh thần đó đã cổ vũ cho các cuộc đấu tranh của Nhân dân và thanh niên học sinh trước cách mạng.

Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa ra đời, Nhân dân và tuổi trẻ Việt Nam sau hơn 80 năm dưới ách nô lệ của thực dân, phong kiến đã trở thành người chủ thực sự của đất nước. Ngay sau ngày độc lập, đông đảo học sinh, sinh viên đã hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh tích cực tham gia phong trào “diệt giặc dốt” xóa nạn mù chữ cho đồng bào, trước hết là cho bộ phận không nhỏ trong thanh niên; hàng ngàn học sinh, sinh viên của các trường ở Thủ đô Hà Nội, thành phố Huế… hăng hái, tình nguyện ra các vùng ngoại ô của thành phố, về nông thôn cùng nông dân đẩy mạnh tăng gia sản xuất để “diệt giặc đói”; đặc biệt trong các đoàn quân “Nam tiến” có trên 2 vạn học sinh, sinh viên các tỉnh Trung bộ, Bắc bộ và Thủ đô Hà Nội đã tình nguyện lên đường chi viện cho các chiến trường phía Nam.

Sau  ngày Toàn quốc kháng chiến 19-12-1946, hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ  tịch Hồ Chí Minh, các tầng lớp nhân dân cả nước đứng lên chống thực dân  Pháp xâm lược, bảo vệ nền Cộng hòa non trẻ. Trong những năm  1949-1950, phong trào đấu tranh của thanh niên, học sinh, sinh viên các  đô thị diễn ra liên tục, rầm rộ và rộng khắp, nhất là ở Sài Gòn - Gia  Định.

Dưới sự lãnh đạo của Đoàn Thanh niên Cứu Quốc Việt Nam (nay là Đoàn TNCS Hồ Chí Minh), phong trào đấu tranh chống thực dân Pháp xâm lược của học sinh, sinh viên ngày một dâng cao, tiêu biểu cho tinh thần ấy là cuộc đấu tranh ngày 09/01/1950 của hơn 2.000 học sinh, sinh viên Sài Gòn - Chợ Lớn đòi thả ngay những học sinh bị bắt và mở lại trường học. Trong cuộc đấu tranh ấy đã có sự hy sinh anh dũng của Trần Văn Ơn vào lúc 15 giờ 30 phút chiều ngày 09/01/1950 khi chưa tròn 19 tuổi. Thi thể anh Trần Văn Ơn được đưa về bệnh viện Chợ Rẫy, được lực lượng học sinh cùng các y, bác sĩ, công nhân ở bệnh viện túc trực canh bảo vệ không cho bọn địch phi tang. Tin anh Trần Văn Ơn mất đã ngay lập tức gây náo động trong học sinh, sinh viên Sài Gòn. Lễ tang của anh đã biến thành cuộc biểu tình thị uy của trên 5 vạn người tại Sài Gòn và được tổ chức ở khắp các tỉnh thành trong cả nước. Hàng triệu học sinh, sinh viên và Nhân dân đã đeo băng tang truy điệu với lòng tiếc thương và xuống đường tuần hành bày tỏ sự căm thù giặc và ý chí đấu tranh kiên cường chống thực dân Pháp và bè lũ tay sai. Với tinh thần đó, Đại hội toàn quốc Liên đoàn thanh niên Việt Nam lần thứ nhất (tháng 02/1950) tại căn cứ Việt Bắc đã quyết định lấy ngày 09/01 hàng năm là ngày truyền thống học sinh, sinh viên Việt Nam.

Đám tang của Trần Văn Ơn.

Trải qua lịch sử hơn nửa thế kỷ xây dựng và phát triển, học sinh – sinh viên chúng ta có quyền tự hào rằng trong bất kỳ hoàn cảnh nào, học sinh, sinh viên Việt Nam luôn kế tục và phát huy những truyền thống vẻ vang của các thế hệ cha anh; được Đảng và Nhà nước dày công bồi dưỡng. Với những đóng góp ấy, Hội Sinh viên Việt Nam đã vinh dự được Đảng và Nhà nước trao tặng Huân chương Độc lập hạng Nhất và đặc biệt là phần thưởng cao quý nhất Huân chương Hồ Chí Minh đã được Đảng và Nhà nước trao tặng cho tổ chức Hội Sinh viên Việt Nam nhằm ghi nhận thành tích của Hội.

Trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, vai trò của học sinh, sinh viên - thế hệ tri thức trẻ chiếm một vị trí vô cùng quan trọng. Học sinh, sinh viên không chỉ là lực lượng kế thừa mà còn là nhân tố tiên phong, đóng vai trò then chốt thực hiện khát vọng xây dựng một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng. Kỷ niệm 75 năm Ngày Truyền thống Học sinh, Sinh viên và Hội Sinh viên Việt Nam không chỉ là dịp để thể hiện sự tự hào về những chiến công vẻ vang đã đạt được, mà còn là thời điểm các thế hệ học sinh, sinh viên, cùng Hội Sinh viên Việt Nam nhận thức sâu sắc về trách nhiệm và sứ mệnh thiêng liêng trong kỷ nguyên mới. Thế hệ trẻ Việt Nam sẽ tiếp tục giữ vững vai trò tiên phong vươn mình mạnh mẽ, khẳng định bản lĩnh, vị thế đất nước trên trường quốc tế, đóng góp sức lực, trí tuệ vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.